Nog niet heel lang geleden voor iedereen beschikbaar geworden en inmiddels al een belangrijk onderdeel geworden in het dagelijks leven, kunstmatige intelligentie (IA). Of het gaat om het schrijven van een wervende salespitch, onderscheidende vacaturetekst of zelfs het opstellen van een mail als je gewoon even niet weet hoe je ‘cool and collected’ over moet komen omdat je eigenlijk de ander z’n huid wilt volschelden, IA is jouw vriend! Onlangs werd in een interessant gesprek het statement op tafel gelegd dat IA-bots ook de psycholoog in de toekomst gaat vervangen. Dus besloot ik dit in IA therapie te gaan en de voordelen en nadelen van IA-bots als therapeut in kaart te brengen.

Laagdrempelig en anoniem

In therapie gaan is in Nederland voor velen nog een ‘dingetje’. Daar waar het in vele landen de normaalste zaak van de wereld is dat je een therapeut hebt, gaan vele Nederlanders pas echt hulp zoeken als er een aanleiding is. Denk aan overspannenheid, burn-out, depressie, etc. Een AI-bot kan hier dus een oplossing voor zijn: het is laagdrempelig, gratis en voor iedereen anoniem toegankelijk. Daarnaast kan men op ieder gewenst moment inloggen om de AI-bot om hulp te vragen. Hier zit dan ook direct het nadeel als je het aan mij vraagt, de kans is groot dat je maar blijft doorvragen en niet even een moment neemt van bezinning. De therapiesessie wordt dermate laagdrempelig dat het niet meer een afgekaderd moment is, maar een sessie die eigenlijk de hele dag kan duren.

Het gemis van een persoon

Een IA-bot is een app op je telefoon, computer of tablet die in de meeste gevallen niet eens een gezicht heeft en een ‘straight’ antwoord geeft op jouw vraag zonder enig teken van menselijkheid. Ik denk dat het gemis van een menselijke therapeut voor een ieder verschilt en ook sterk afhankelijk is van de situatie. Uit mijn eigen ervaring kan ik zeggen dat eventuele hulpvragen waar ik mee rondliep tijdens mijn burn-out het menselijk contact meer dan welkom was en ik ook daadwerkelijk uitkeek naar mijn therapie sessie waar je echt contact met iemand maakt. Maar op dit moment ben ik meer dan ok met het niet menselijke contact en het antwoord wat ‘therapeut’ ChatGPT geeft. Echter, op het moment dat je écht door gaat vragen merk je dat je vastloopt in je sessie. Dezelfde antwoorden blijven terugkomen, met als afsluitend advies: “Als je merkt dat de situatie complex is, overweeg dan om professionele begeleiding te zoeken…” 

Toch komen er verrassende adviezen

Uiteindelijk heb ik toch een behoorlijk uitgebreide sessie met ChatGPT gehad, waarbij het mij opviel dat er toch nog best een aantal verrassende adviezen uit kwamen die je niet zo snel van een computer zou verwachten. Toen ik bijvoorbeeld aan het eind van de sessie vroeg om ons gehele gesprek terug te lezen en aan te geven of ik “sterk genoeg was om de uitdaging aan te gaan” kwam ChatGPT met een heel mooi en uitgebreid antwoord dat ook daadwerkelijk op het hele gesprek sloeg. Hierbij werd wel nogmaals aangegeven dat het prima is om eventueel steun te zoeken bij vrienden, familie of eventueel een professionele therapeut. 

De toekomst van IA in de Psychologie

Wat mij betreft hoeft IA zeker geen gevaar voor de psychologie en gaat de IA-bot de therapeut niet vervangen.  We kunnen het meer zien als een extra tool die kan versterken. In de toekomst zouden we een geïntegreerde aanpak kunnen zien, waarbij AI-bots dienen als aanvulling op de menselijke therapie en zo samen een holistische benadering van geestelijke gezondheidszorg mogelijk maken. 

AI is een veelbelovende tool die de toegankelijkheid tot psychologie ondersteunt en mensen in staat stelt om op een nieuwe manier met hun geestelijke gezondheid om te gaan. Hoewel IA wellicht dezelfde error krijgt die wij zelf krijgen bij de gemiddelde ‘Real Housewives’ aflevering als het gaat om complexe menselijke emoties, biedt IA toch een waardevolle aanvulling op traditionele therapieën. 

Hoe sta jij tegenover de opkomst van AI-chatbots in de psychologie? Zie je ze als waardevolle aanvullingen op traditionele therapieën en maak je nu wel eens gebruik van deze tool, of heb je zorgen over de beperkingen van deze technologie?